12 listopada 2012
Szanowny Panie Premierze,
Zwracamy się do Pana z apelem o podjęcie działań mających na celu wyeliminowanie patologii towarzyszących powstawaniu przemysłowych elektrowni wiatrowych na terenie naszego kraju.
Na skutek braku jednoznacznych uregulowań prawnych oraz presji inwestorów, którym ustawowo zagwarantowano czerpanie ogromnych zysków z inwestycji przy minimalnym wkładzie własnym, proces budowy w Polsce przemysłowych elektrowni wiatrowych przebiega w sposób dalece odbiegający od norm, jakie powinny obowiązywać w demokratycznym państwie prawa.
Patologie, o których piszemy, dotykają już obecnie tysięcy mieszkańców wsi na terenie całego kraju. Dla deweloperów i inwestorów czerpiących zyski z przemysłowych elektrowni wiatrowych niezurbanizowane tereny Polski, bez względu na ich walory krajobrazowe i faktyczny potencjał społeczno-gospodarczego rozwoju wspólnot lokalnych, stanowią jedynie rezerwuar „mocy wiatrowych”, który powinien być przeznaczony pod budowę jak największej liczby elektrowni wiatrowych. Dalsza niekontrolowana rozbudowa tych obiektów zwielokrotni skalę ich negatywnego oddziaływania, czego wynikiem będzie narastający konflikt społeczny wokół programu OZE, przejawiający się ok. 400 protestami odnotowanymi do tej pory w naszym kraju.
Obecnie obowiązujące przepisy nie pozwalają na przeprowadzenie procedury budowy elektrowni wiatrowej w sposób uwzględniający interesy obywateli, którzy przez dziesięciolecia będą ponosić negatywne konsekwencje zlokalizowania takiej inwestycji w ich sąsiedztwie. Co więcej, głos tych, którzy domagają się rzetelnej analizy zysków i strat wynikających z budowy elektrowni wiatrowych w pobliżu ich domostw jest ignorowany przez wójtów i burmistrzów, dla których jedyną wyrocznią stają się obietnice inwestorów zapewniających ich o krociowych zyskach, jakie gmina uzyska z tytułu lokalizacji tej inwestycji na jej terenie.
Jedynym dokumentem weryfikującym dopuszczalność lokalizacji elektrowni wiatrowych na danym obszarze jest Raport Oddziaływania na Środowisko – dokument sporządzany na zlecenie inwestora i przez niego finansowany, co w sposób oczywisty kłóci się z zasadą „Nemo iudex in causa sua”. Urzędnicy państwowi przyznają, że część raportów sporządzają osoby nieposiadające odpowiednich kwalifikacji lub nieprzestrzegające prawnie określonych wymogów w tym zakresie. Weryfikacja przedstawianych w tak sporządzonym raporcie ustaleń w większości przypadków jest niewystarczająca i prowadzi do akceptacji lokalizacji gigantycznych obiektów przemysłowych na obszarach, na których powinien istnieć bezwzględny zakaz ich budowania, tj. wyjątkowo cennych ze względów przyrodniczych, krajobrazowych lub kulturowych, co stoi w jawnej sprzeczności z postanowieniami ratyfikowanej przez Polskę Europejskiej Konwencji Krajobrazowej.
W opracowaniach sporządzanych na zlecenie inwestorów pomija się również tak ważne elementy, jak wpływ przemysłowych elektrowni wiatrowych na zdrowie zamieszkujących w ich sąsiedztwie ludzi. Jedynym kryterium, jakie brane jest tu pod uwagę, są normy hałasu. Pomimo istniejącej już obszernej literatury fachowej dotyczącej negatywnego wpływu sąsiedztwa przemysłowych elektrowni wiatrowych na jakość życia i zdrowie ludzkie, prawo polskie nie nakłada na autorów raportu obowiązku uwzględnienia ich wyników, ani też przeprowadzenia własnych badań pod kątem zagrożenia np. chorobą wibroakustyczną lub syndromem turbiny wiatrowej. Artykuł 39 Konstytucji RP mówi wyraźnie: „Nikt nie może być poddany eksperymentom naukowym, w tym medycznym, bez dobrowolnie wyrażonej zgody.” Tymczasem w Polsce trwa obecnie gigantyczny eksperyment medyczny dokonywany na tysiącach obywateli wbrew ich woli – za kilkanaście lat poznamy jego wyniki, tj. dowiemy się, jaki procent osób zamieszkujących w pobliżu przemysłowych elektrowni wiatrowych utraciło zdrowie na skutek tego sąsiedztwa.
Pragniemy również zwrócić Pana uwagę na fakt, że w ustawodawstwie polskim nie istnieje jednoznaczna definicja elektrowni wiatrowej, skutkiem czego dowolność interpretacyjna przepisów prowadzi do takich patologii, jak uzyskiwanie pozwolenia na budowę w oparciu o warunki zabudowy dla obiektu o wysokości sięgającej 150 metrów i więcej na obszarach dopuszczających wyłącznie zabudowę jednorodzinną.
W swoich dokumentach Unia Europejska wiąże rozwój odnawialnych źródeł energii z potrzebą trwałego rozwoju społeczności lokalnych. Dotychczasowe doświadczenia polskiej wsi wskazują, że miliardowe wsparcie publiczne dla rozwoju tego właśnie sektora energetyki odnawialnej nie przyczynia się do usunięcia strukturalnych słabości terenów wiejskich w Polsce, a wręcz przeciwnie - niszczy istniejące szanse wejścia na ścieżkę trwałego rozwoju. Przemysłowe farmy wiatrowe nie tworzą nowych miejsc pracy na terenach o chronicznym bezrobociu i nie sprzyjają rozwojowi przedsiębiorczości społeczności wiejskich, eliminując jednocześnie szanse rozwoju usług turystycznych i powodując spadek wartości ziemi i nieruchomości zwłaszcza tam, gdzie wiąże się ona ze szczególnymi walorami przyrodniczymi i krajobrazowymi To wszystko jest niezgodne z deklarowanymi celami Unii Europejskiej – zwłaszcza w warunkach naszego kraju.
Patologie związane z powstawaniem przemysłowych elektrowni wiatrowych generują konkretne koszty w postaci roszczeń odszkodowawczych ludności. Koszty takie, przekraczające wielokrotnie podatkowe korzyści gmin, ponoszone będą w zasadniczym stopniu przez samorządy lokalne. Szczególnie bulwersuje realna perspektywa ponoszenia przez samorządy ogromnych ekonomicznych i społecznych kosztów likwidacji i utylizacji elektrowni wiatrowych w przyszłości. Tysiące porzuconych turbin wiatrowych w Kalifornii pokazuje, jakie będą skutki braku jednoznacznego uregulowania prawnego nakładającego na inwestorów obowiązek utworzenia funduszu likwidacyjnego elektrowni wiatrowych.
W ostatnich miesiącach przedstawiliśmy obszernie te patologie Pana Ministrom (tj. szefom resortów środowiska, zdrowia, gospodarki i infrastruktury). Z otrzymanych odpowiedzi wynika, że wprowadzenie właściwych uregulowań prawnych dotyczących tej formy energetyki odnawialnej leży poza kompetencjami każdego z tych resortów. Z ogromnym niepokojem stwierdzamy brak woli politycznej do zmiany obecnej sytuacji. Co więcej, odnotowujemy narastającą tendencję do ignorowania tak ważnej kwestii jak dbałość o jakość życia wielkiej części Polaków, czego przejawem jest rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych norm hałasu w środowisku, podpisane przez Ministra Środowiska parę tygodni temu. Dążąc do eliminacji szczególnych nadużyć polegających na nieuzasadnionej budowie ekranów dźwiękoszczelnych wzdłuż dróg, Minister Środowiska podniósł zasadniczo generalnie obowiązujące normy hałasu, ignorując przy tym sprawdzone rozwiązania w krajach zachodnioeuropejskich. Projekt ten został oprotestowany przez tak kompetentnych specjalistów, jak naukowcy z Akademii Górniczo-Hutniczej z Krakowa. Tryb procedowania tego rozporządzenia, tj. 5-dniowy okres opiniowania (w tym dwa dni świąteczne), jest nie tylko sprzeczny z duchem konsultowania ze społeczeństwem spraw mających wpływ na środowisko jego życia, ale budzi także zasadnicze wątpliwości prawne.
Stowarzyszenia i organizacje społeczne, które podpisują niniejsze pismo, nie są związane z żadną opcją polityczną. Podpisując je, kierujemy się troską o przyszłość lokalnych społeczności i dobro całego kraju – wartości, które wykraczają poza wszelkie podziały partyjne. Jednocześnie wyrażamy swoje poparcie dla inicjatywy poselskiej mającej na celu wprowadzenie uregulowania prawnego oddalającego przemysłowe elektrownie wiatrowe od siedzib ludzkich na odległość nie mniejszą niż 3 kilometry.
Wierząc, że nie jest dla Pana pustosłowiem przysięga, jaką Pan złożył: „Obejmując urząd Prezesa Rady Ministrów, uroczyście przysięgam, że dochowam wierności postanowieniom Konstytucji i innym prawom Rzeczypospolitej Polskiej, a dobro Ojczyzny oraz pomyślność obywateli będą dla mnie zawsze najwyższym nakazem", czekamy na Pana głos w tej, jakże ważnej dla nas wszystkich sprawie.
Podpisali:
1 Fundacja „Dla Ziemi i Ludzi” Barkowo 13, 19-500 Gołdap
2 Fundacja Ochrony Krajobrazu i Promocji Regionów “Numinosum” ul. Podleśna 19a, 05-152 Czosnów
3 Fundacja Puszczy Rominckiej Żytkiejmy, ul. Szkolna 1 19-504 Dubeninki
4 Fundacja Traditio et Novitas 16-400 Suwałki , ul. Klonowa 30
5 Harcerski Ruch Ochrony Środowiska im. św. Franciszka z Asyżu Republika Ściborska, 19-520 Banie Mazurskie
6 Liga Ochrony Przyrody, Koło "Żuraw" 12-120 Dźwierzuty, Szczepankowo
7 Morąskie Stowarzyszenie Miłośników Przyrody "EKO-GŁOS" Plac Jana Pawła II, 7/35 14-300 Morąg
8 Oddział PTTK w Augustowie ul. Nadrzeczna 70a 16-300 Augustów
9 Partnerstwo „Dzikie Mazury" Ściborki 6, 19-520 Banie Mazurskie
10 Polskie Stowarzyszenie Diabetyków - Koło nr1 w Tarnogrodzie Tarnogród ul 1 Maja 72
11 Pro Parva Patria-Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Regionu 59-830 Olszyna ul. 3-go Maja 14
12 Przystanek Giżycko Upałty 36
13 Stepnicka Organizacja Turystyczna Nie Tylko Dla Orłów Kopice 16 72-112 Stepnica woj. zachodniopomorskie
14 Stowarzyszenia Agroturystycznego Gór Kaczawskich Wojcieszyn 80 59-524 Pielgrzymka
15 Stowarzyszenia Mieszkaoców Krainy Bociana EKO-EGO 19-300 Straduny, ul. Świerczewskiego 7
16 Stowarzyszenia na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Suwalszczyzny i Mazur Garbatych "Horyzont" Sejneoska 13, 16 407 Wiżajny
17 Stowarzyszenie "Bezpieczna Gmina - Wolna od Wiatraków" Targowica 30A 57-211 Ciepłowody
18 Stowarzyszenie "Bezpieczne Wiatraki" ul.Górna 25 46-200 Smardy Górne
19 Stowarzyszenie "Człowiek jest najważniejszy-chroomy przyrodę i zdrowie mieszkaoców gminy Nowa Brzeżnica. Nie dla farm wiatrowych za naszymi oknami" Dworszowice Kościelne,ul.Dobrowolskiego 6 ; 98-331 Nowa Brzeżnica
20 Stowarzyszenie "Dobków" Dobków 83a, 59-540 Świerzawa
21 Stowarzyszenie "EKO-DARNAWA" Darnawa 36, 66-213 Skąpe
22 Stowarzyszenie "Inicjatywa Pro Publico" Biały Ług 32C 98-220 Zduoska Wola
23 Stowarzyszenie "Krusznia" ul.Sienkiewicza 33 16-503 Krasnopol
24 Stowarzyszenie "Okiem Konia" Radzie 19, 11-510 Wydminy
25 Stowarzyszenie "Połączmy Siły z wiatrakami zwyciężymy" Orlinek 4, 16-503 Krasnopol
26 Stowarzyszenie "Siedliska Warmioskie" Studnica 17, 11-320 Jeziorany
27 Stowarzyszenie "Szkoła w Turznie" Turzno 5/2, 87-721 Raciazek
28 Stowarzyszenie "Wspólne Dobro" Barnowo 5 77-140 Kołczygłowy
29 Stowarzyszenie ,,Stokrotka Rawiczów" Rawiczów 10B , 96-115 Nowy Kawęczyn
30 Stowarzyszenie „Dejnowy Pilec" Pilec 28, 11- 400 Reszel
31 Stowarzyszenie „Kochajmy Warmię" Worławki 1, 11-008 Świątki
32 Stowarzyszenie „Nie Wiatrakom" Talusy 1, 19-300 Ełk
33 Stowarzyszenie „Przystanek Rasząg” Rasząg 12, 11-300 Biskupiec
34 Stowarzyszenie Aktywności Społecznej im. Tadeusza Reytana Wikrowo 20, 82-335 Gronowo Elbląskie
35 Stowarzyszenie Dolina Okszy Łobodno, ul. Słoneczna 34 42-125 Kamyk, woj. Śląskie
36 Stowarzyszenie Ekologiczno-Społeczne Sejna 1 ul. Piłsudskiego 18 16-500 Sejny
37 Stowarzyszenie Kownaty to My Kownaty 9A; 66-235 Torzym, woj. lubuskie
38 Stowarzyszenie LEPSZE JUTRO Pakosław 292 27-100 Iłża
39 Stowarzyszenie Mieszkaoców Gminy Ładzice Radziechowice Drugie, 97-561 Ładzice, woj. łódzkie
40 Stowarzyszenie Miłośników Wzgórz Dylewskich 14-100 Ostróda, ul Mickiewicza 24
41 Stowarzyszenie na Rzecz Burkat Burkaty 37 06-430 Soosk
42 Stowarzyszenie na Rzecz Mieszkaoców oraz Ochrony Środowiska Przyrodniczego i Kulturowego Gminy Jarczów Nedeżów 77 22-664 Jarczów
43 Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur „Sadyba" Kadzidłowo 1, 12-210 Ukta
44 Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Środowiska Naturalnego Gminy Choszczno 73-200 Choszczno ul. Bohaterów warszawy 2/2
45 Stowarzyszenie Na Rzecz Ochrony Środowiska-Kruszki Kruszki 15 16-427 Przerośl
46 Stowarzyszenie Na Rzecz Ochrony Wartości Przyrodniczych "Dla Dźwierzut" Szczepankowo 32 ,12-120 Dźwierzuty
47 Stowarzyszenie na Rzecz Praworządności i Ochrony Środowiska Łysa Góra 163 38-230 Nowy Żmigród
48 STOWARZYSZENIE NA RZECZ PRAWORZĄDNOŚCI I OCHRONY ŚRODOWISKA Wola Rafałowska 169 a 36-017 Rzeszów
49 Stowarzyszenie Nasza Gmina Żarnowo Pierwsze 60 16-300 Augustów
50 Stowarzyszenie Ochrony Środowiska Naturalnego i Krajobrazu SOŚNIK Czechy 32, 78-450 Grzmiąca
51 Stowarzyszenie Pasikonik Sarbia 5, 64 553 Grzebienisko
52 Stowarzyszenie Rozwoju i Promocji Gminy Szczaniec Wolimirzyce 10, 66-225 Szczaniec
53 Stowarzyszenie Rozwoju Sołectwa Łagiewniki Wielkie ul. Strażacka 2 42-772 Łagiewniki Wielkie
54 Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Polskiej Młodoszowice 10 49-200 Grodków
55 Stowarzyszenie Społeczno-Ekologiczne "Suduva" ul. Morkusa 8 16-515 Puosk
56 Stowarzyszenie Społeczno-Krajobrazowe "OKMIN" Czarnakowizna 25, 16-402 Suwałki
57 Stowarzyszenie SW UDANIN Różana 11,55-340 Udanin
58 Stowarzyszenie Trójkąt Warmioski Zerbuo 15, Jeziorany 11-320
59 Stowarzyszenie TU i Teraz dla Przyszłości 44-187 Kieleczka/Wielowieś ul. Wiejska 18 A
60 Stowarzyszenie WIATRAKI TYLKO BEZPIECZNE Żywa Woda 11A; 16- 404 Jeleniewo
61 Stowarzyszenie ZIELONE KOWNATY ul. Słoneczna 7, Kownaty Żędowe 06-400 Ciechanów
62 Stowarzyszenie zwykłe "Don Kichot" ul. Kotliszowicka 2, Toszek, Wilkowiczki
63 Stowarzyszenie zwykłe "Kocham Mazowsze" Kobylniki 20, 09-450 Wyszogród
64 Stowarzyszenie zwykłe "Kochamy Mazury" Al. Wojska Polskiego 8 skr.poczt. nr 6 , 11-500 Giżycko
65 Stowarzyszenie zwykłe Towarzystwo Rozwoju Żelazna Żelazno 85 64-010 Krzywio
66 Towarzystwo Miłośników Pasłęki "PASSARIA" Ul. Ratuszowa 7/4 10-116 Olsztyn
67 Towarzystwo Miłośników Ziemi Kętrzyoskiej 11-400 Kętrzyn, ul. B. Chrobrego 12
68 Towarzystwo Ochrony Przyrody i Krajobrazu TOPiK w Zgorzelcu ul. Olszewskiego 7 59-900 Zgorzelec
69 Towarzystwo Przyjaciół Rzek Iny i Gowienicy Bolesława Chrobrego 17 72-112 Stepnica
70 Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Opolskiej Jankowice Wielkie 102 49-332 Olszanka
71 Warmiosko-Mazurski Oddział Stowarzyszenia Polskich Architektów Krajobrazu 10-727 Olsztyn, ul. Prawocheoskiego 17